Tot op heden kent de wetenschap ongeveer 280 soorten wormen die zich kunnen ontwikkelen en leven in het menselijk lichaam, parasiterend in verschillende organen en weefsels. De frequentie van menselijke worminfecties hangt af van de klimatologische en sociaaleconomische omstandigheden van specifieke gebieden (in onderontwikkelde landen, vooral in die in de tropische en subtropische zones, is het niveau van parasitaire infecties veel hoger dan in economisch ontwikkelde landen).
Manieren van menselijke infectie met wormen
- Biohelminthiasis (infectie door dieren).
- Besmettelijke worminfecties (overgedragen van persoon op persoon).
- Geohelminthiasis (ziekten veroorzaakt door parasieten die een van hun levenscycli op aarde uitvoeren).
Factoren die de manifestaties van helminthiasis beïnvloeden
- De manier waarop de parasiet het lichaam binnendringt;
- De mate van aanpassing van de helmint aan het menselijk lichaam;
- Bevolkingsdichtheid (aantal) parasitaire individuen;
- Het leefgebied van de worm (weefselparasieten leven in de dikte van zachte weefsels, en luminale parasieten leven in de lumina van holle organen). Sommige wormen in verschillende fasen hebben zowel luminale als weefselvormen. Larvale en zich ontwikkelende stadia van wormen veroorzaken in de regel meer uitgesproken pathologische veranderingen.
Zonder herinfectie neemt het aantal volwassen parasieten in het menselijk lichaam niet toe. Deze functie onderscheidt helminthische invasies aanzienlijk van ziekten veroorzaakt door bacteriën, virussen, schimmels en protozoa.
Wormen bij mensen: symptomen
Helminthiasis is een ziekte die wordt gekenmerkt door 2 stadia van het beloop (acuut, van twee weken tot twee maanden) en chronisch (van enkele maanden tot meerdere jaren).
Symptomen van de acute fase van helminthiasis
De eerste tekenen van de ziekte kunnen op verschillende tijdstippen optreden (meestal na 2-3 weken, met ascariasis - na 2-3 dagen, en met filariasis kan de incubatietijd 6-18 maanden duren).
In het acute stadium van parasitaire invasie is het meest kenmerkende symptoom een allergische reactie (antilichamen worden geproduceerd tegen antigenen van migrerende parasitaire larven). Vaak verschijnen bij mensen die met wormen zijn geïnfecteerd, jeukende huiduitslag, vatbaar voor een terugkerend beloop, toename van regionale lymfeklieren, gegeneraliseerd of lokaal oedeem, spier- en gewrichtspijn. Ook kunnen migrerende parasitaire larven pijn op de borst, hoesten, verstikkingsaanvallen, ontlasting, misselijkheid en braken veroorzaken.
Tegelijkertijd kan de acute fase van helminthiasis gepaard gaan met ernstigere aandoeningen (ernstige vormen van longontsteking, hepatitis, allergische myocarditis, hepatosplenomegalie (vergrote lever en milt), meningo-encefalitis).
Het aantal eosinofielen in het bloed neemt toe (eosinofilie) en de normale kwantitatieve verhouding tussen eiwitfracties is verstoord (dysproteïnemie).
Tekenen van chronische helminthiasis
De symptomatologie van de chronische fase hangt rechtstreeks af van welk orgaan wordt "bewoond" door parasieten, en ook hun grootte en aantal spelen een belangrijke rol.
Dus bij parasitering in de darmen van individuele individuen kan de ziekte asymptomatisch zijn (behalve in gevallen van infectie met zeer grote parasieten). De kenmerkende symptomen van de chronische fase van intestinale helminthiasis zijn dyspeptische stoornissen. Bij kinderen is het asthenoneurotisch en pijnsyndroom meer uitgesproken. Bij massale invasie van rondwormen is de ontwikkeling van darmobstructie, obstructieve geelzucht en pancreatitis mogelijk.
Door alle stoffen die nodig zijn voor hun vitale activiteit uit het lichaam van de gastheer te consumeren, veroorzaken wormen spijsverteringsstoornissen, verminderde opname van vitamines, mineralen, koolhydraten, eiwitten en vetten. Tegelijkertijd remmen de afvalproducten van wormen de normale darmmicroflora en verminderen ze de immuunkrachten van het lichaam.
Bij mensen die lijden aan worminfecties, neemt het risico op kwaadaardige tumoren aanzienlijk toe als gevolg van een verzwakt immuunsysteem en een versterkt celdelingsproces (een gevolg van het constante herstel van weefsels die door parasieten zijn beschadigd).
Soorten wormen die parasiteren in het menselijk lichaam
De veroorzakers van menselijke helminthiasis zijn 2 soorten wormen: rond (nematoden) en plat (lintwormen en staartvinnen).
Rondwormen
Pinworm
De parasieten die enterobiasis veroorzaken zijn kleine (tot 10 mm) wormen met dunne holtes met een grijsachtig witte kleur. Infectie vindt plaats via de voeding (via de mond). De reden hiervoor zijn vuile handen. De eieren van de parasiet kunnen in de grond zitten, op de wol van besmette dieren, ongewassen groenten en fruit, enz. Tegelijkertijd komen er bij enterobiasis vaak gevallen van zelfinfectie voor (vooral bij kinderen), als gevolg van krabben aan de jeukende gebieden en het daaropvolgende inslikken van eieren.
De pinwormlarve ontwikkelt zich binnen twee weken in het spijsverteringskanaal. Nadat hij een volwassene is geworden, parasiteert de worm in de onderste delen van de kleine en bovenste delen van de dikke darm.
Zelfs in het larvale stadium begint de pinworm het lichaam van zijn gastheer te beschadigen en enzymen te produceren die de darmwanden irriteren en leiden tot de ontwikkeling van een ontstekingsproces. Volwassen parasieten plakken of dringen in de diepere lagen van het darmslijmvlies, verstoren de integriteit ervan en dragen bij aan de aanhechting van een secundaire bacteriële infectie. In het geval van pinwormperforatie van de wand van de dunne darm kan peritonitis optreden. Ook worden door irritatie van de darmreceptoren de motorische en secretoire functies van het maagdarmkanaal verstoord, wat leidt tot de vorming van gastroduodenitis, enteritis, enz. In de kinderjaren kan enterobiasis op de lange termijn zenuwaandoeningen en vertragingen in de lichamelijke ontwikkeling veroorzaken.
Ascaris
Ascaris is een grote spoelvormige parasiet met een roodgele kleur, die op volwassen leeftijd 40 cm (vrouwtjes) en 15-25 cm (mannetjes) bereikt. Zonder zuignapjes of andere bevestigingsmiddelen kan de rondworm zelfstandig naar de voedselmassa toe bewegen. De eieren die door het vrouwtje van de parasiet worden gelegd, worden samen met de ontlasting uitgescheiden.
Infectie met ascariasis treedt op wanneer rijpe eieren worden ingeslikt met water of ongewassen groenten en fruit met gronddeeltjes. Nadat de eieren de darmen zijn binnengekomen, komen er volwassen larven uit. Vervolgens dringen ze door in de darmwand, bereiken ze het hart via de bloedbaan en van daaruit komen ze in de longen. Via de longblaasjes komt de rondwormlarve via de luchtwegen weer in de mondholte. Na herhaaldelijk slikken bereikt de parasiet de dunne darm, waar hij zich ontwikkelt tot een volwassene. De worm leeft 12 maanden, sterft dan en wordt samen met de ontlasting uitgescheiden. In de darmen van één gastheer kunnen zowel honderd als enkele honderden individuen leven.
In de darmfase van hun bestaan kunnen rondwormen, die in staat zijn om spiraalvormige bewegingen te maken, zelfs de smalste openingen binnendringen. Dit kenmerk van de parasiet leidt vaak tot de ontwikkeling van vrij ernstige complicaties (obstructieve geelzucht of pancreatitis). Allergenen die door rondwormen worden afgescheiden, kunnen ernstige allergische reacties veroorzaken. Grote aantallen volwassenen kunnen darmobstructie veroorzaken en wormen die de luchtwegen binnendringen, veroorzaken soms verstikking.
Vlasoglav
Vlasoglav, de veroorzaker van trichocefalose, is een witte worm die parasiteert in het eerste deel van de dikke darm en een grootte bereikt van 4-5 cm De parasiet voedt zich met bloed en weefsels van het rectale slijmvlies.
De zweepwormeieren die het vrouwtje op de darmwand legt, komen samen met de ontlasting naar buiten. Hun ontwikkeling vindt plaats in de omgeving (optimaal in de bodem). Eieren met daarin gerijpte larven van de parasiet komen het lichaam binnen via voedsel, door vuile handen, met water of ongewassen groenten en fruit.
Met een klein aantal wormen is trichocefalose asymptomatisch. In een ernstig stadium (met massale invasie) ontwikkelt de patiënt buikpijn, ontwikkelt zich ernstige diarree, soms vergezeld van rectale verzakking. Deze aandoening wordt het vaakst waargenomen bij verzwakte kinderen. Bij een gematigde fase van trichocefalose is een groeiachterstand van een kind mogelijk.
Trichinella
De veroorzaker van trichinose is een kleine ronde helmint met een lengte van 2-5 mm. Infectie treedt op bij het eten van slecht geroosterd vlees (varkensvlees, berenvlees, wild zwijn).
De larve van de parasiet dringt door in de darmen en rijpt binnen 3-4 dagen tot de toestand van een geslachtsrijp persoon. De levensduur van de worm is 40 dagen, waarna de parasiet sterft. Door de darmwand te doorboren, komen de larven in de bloedbaan terecht en worden ze naar alle organen van het menselijk lichaam vervoerd, waar ze zich in de spieren nestelen. In dit geval worden de ademhalings- en gezichtsspieren, evenals de buigspieren van de ledematen, het vaakst aangetast.
In de eerste dagen na de invasie klagen patiënten over buikpijn. Daarna, na ongeveer 2 weken, stijgt de lichaamstemperatuur tot 39-40 C, jeukende uitslag op de huid, spierpijn en het gezicht zwelt op. Tijdens deze periode is er in het geval van een massale infectie een aanzienlijk risico op overlijden. Na ongeveer een maand herstelt de patiënt. De parasiet wordt spiraalvormig ingekapseld, waarna hij binnen twee jaar sterft.
Hookworm en nekator
Deze twee parasieten zijn vergelijkbaar in biologische kenmerken, evenals in veroorzaakte ziekten. In dit opzicht is het gebruikelijk om ze onder een gewone naam (haakworm) te combineren. Wormen, met een lengte van 10-15 mm, parasiteren in 12-p. darm. Opgemerkt moet worden dat dit een van de meest voorkomende, maar tegelijkertijd vrij zelden ontdekte parasieten is. Wormlarven komen bij contact met verontreinigde grond via de huid het menselijk lichaam binnen. Verder komen ze in de bloedbaan en migreren ze, net als rondwormen, naar de longen en vervolgens, via de bronchiën, samen met slijmoplossend sputum, naar het spijsverteringskanaal. Ankylostoma parasiteert in de darm en hecht zich aan de darmwand. De parasiet, die zich uitsluitend met bloed voedt, bijt door de bloedvaten die het slijmvlies binnendringen en injecteert daar een antistollingsmiddel. Gemiddeld kan een volwassene 0, 05-0, 35 ml bloed per dag opnemen. Daarom is het meest kenmerkende symptoom van deze helminthiasis bloedarmoede door ijzertekort, evenals een verandering in de verhouding van eiwitfracties (dysproteïnemie).
Platwormen
Breed lint
Dit is een van de grootste wormen, met een lengte van 10-20 meter. De ziekte die door deze parasiet wordt veroorzaakt, wordt diphyllobothriasis genoemd. De ontwikkelingscyclus van de worm begint met zoetwatervissen of schaaldieren. De larve komt het menselijk lichaam binnen, dat de laatste eigenaar is van de brede lintworm, samen met eieren of geïnfecteerde visfilets. Bij het bereiken van de dunne darm hecht de parasiet zich aan zijn wand en groeit hij binnen 20-25 dagen uit tot een volwassen persoon.
Diphyllobothriasis treedt op tegen de achtergrond van aandoeningen van het spijsverteringskanaal en bloedarmoede door B12-deficiëntie.
Leverbot
De parasiet die opisthorchiasis veroorzaakt, is een platte worm met een lengte van 7-20 mm. Opgemerkt moet worden dat meer dan 50% van de gevallen van infectie met de leverbot (ook wel de kattenbot genoemd) voorkomt bij de inwoners van Rusland. De larven van de parasiet beginnen zich te ontwikkelen nadat de eieren in zoet water zijn gekomen (van de slakken die ze hebben ingeslikt). Vervolgens dringen ze door in het lichaam van vissen (karper, kroeskarper, brasem, voorn). Menselijke infectie treedt op bij het eten van besmet visvlees dat niet voldoende hittebehandeling heeft ondergaan. De larve van de leverbot uit de dunne darm dringt door in de galwegen en in de galblaas en fixeert daar met behulp van twee zuignappen.
In de acute fase van helminthiasis heeft de patiënt pijn in de bovenbuik, stijgt de lichaamstemperatuur, ontwikkelt zich misselijkheid, spierpijn, diarree en huiduitslag zijn mogelijk. Het chronische beloop van opisthorchiasis manifesteert zich door symptomen van hepatitis, ontsteking van de galwegen, cholecystitis, stoornissen in het spijsverteringskanaal, zenuwaandoeningen, zwakte en verhoogde vermoeidheid. De parasiet leidt tot de ontwikkeling van onomkeerbare veranderingen en zelfs na zijn uitzetting ondergaat de patiënt geen chronische ontstekingsprocessen en functionele stoornissen.
Runder- en varkenslintworm
Deze parasieten, bijna identiek qua structuur, bereiken een lengte van 5-6 meter. Infectie met teniarinhoses en teniasis treedt op als gevolg van de consumptie van vlees van vee of varkensvlees dat is geïnfecteerd door de Finnen (een van de tussenvormen van helminthiasis). Levensvatbare Finnen, gepresenteerd in de vorm van witachtige bellen van 0, 5 cm groot, hechten zich vast aan de wand van de dunne darm van de mens en veranderen in 3 maanden in een volwassene. De bandparasiet, bestaande uit meer dan 2000 segmenten, groeit constant. In dit geval breken de eindsegmenten, die eieren bevatten, af en bewegen ze onafhankelijk langs de dikke darm naar de anus, en kruipen dan uit de anus, of worden ze samen met de ontlasting in de externe omgeving afgegeven. De meest kenmerkende symptomen van helminthiasis zijn verstoring van het spijsverteringskanaal.
Echinococcus
Voor deze parasiet is een persoon een tussengastheer. De worm parasiteert het menselijk lichaam in de vorm van de Finnen. De uiteindelijke eigenaar van echinococcus is een wolf, hond of kat. 
Infectie vindt plaats via voedsel door contact met dieren en met omgevingsobjecten die zijn gezaaid met Echinococcus-eieren. Nadat ze de darm zijn binnengegaan, ontwikkelen zich oncospheres (larven met zes haakjes). Vanuit de darmen komen ze in de bloedbaan en worden ze door het lichaam gedragen.
De "favoriete" parasitaire plaatsen van de worm zijn de lever en de longen. Door zich in deze organen te nestelen, verandert de larve in een Finn (echinokokkencyste), die geleidelijk in omvang toeneemt en nabijgelegen weefsels begint te vernietigen. Vaak wordt echinokokkose in het diagnostische proces aangezien voor een tumor van goedaardige of kwaadaardige oorsprong. Naast mechanische impact (knijpen van organen en bloedvaten) treedt soms echinokokkencysteruptuur op. Deze toestand kan een giftige shock of de vorming van meerdere nieuwe cysten veroorzaken.
Alveococcus
Deze parasiet, beschouwd als een soort echinococcus, is de oorzaak van een van de gevaarlijkste helminthiases (alveococcosis), die qua ernst vergelijkbaar is met cirrose en leverkanker. Infectie treedt op wanneer oncospheres (eieren met volwassen larven) de darm binnendringen. Daar verlaat het embryo het ei en komt het in de darmwand terecht in de bloedbaan. Verder verspreidt de parasiet zich met de bloedstroom naar alle weefsels en organen van het lichaam (meestal is deze gelokaliseerd in de lever). Het is daar dat de belangrijkste ontwikkelingsfase begint in de larven (een bel met meerdere kamers, laurocyst wordt gevormd). Elke kamer bevat de embryonale kop van de parasiet, die zich geleidelijk blijft ontwikkelen. Laurocysten zijn zeer agressieve formaties die constant groeien als gevolg van vergrote bellen, en ook het vermogen hebben om in de lever te groeien, zoals uitzaaiingen van kanker. Necrotische veranderingen als gevolg van verstoringen in het functioneren van bloedvaten ondergaan necrotische veranderingen in nabijgelegen weefsels. De alveococcus verspreidt zich naar nabijgelegen structuren en vormt fibreuze knooppunten met insluitsels van multicamerale bellen. Deze aandoening kan meerdere jaren aanhouden en vereist daarom een verplichte chirurgische ingreep.
Diagnostiek van helminthiasis
Diagnostiek van worminfecties omvat de volgende activiteiten:
- een grondige anamnese om de mogelijke oorzaken van infectie te helpen achterhalen;
- laboratoriumtesten van ontlasting, bloed, darminhoud 12p, rectaal en perianaal slijm, spierweefsel, pulmonaal sputum, gal. De analyse kan eieren, segmenten of fragmenten van parasieten onthullen. Tegelijkertijd is een verhoogd gehalte aan eosinofielen in het bloed ook een signaal van de aanwezigheid van helminthiasis.
- bij de diagnose van ziekten veroorzaakt door larvale stadia of weefselparasieten worden serologische studies uitgevoerd (ELISA, RSK, indirecte agglutinatiereactie, immunofluorescentieanalyse, enz. ).
- echografie, CT en endoscopisch onderzoek worden voorgeschreven om wormen op te sporen die het leverweefsel aantasten.
Menselijke wormen: behandeling
In de acute fase van een parasitaire infectie wordt de patiënt ontgiftings- en desensibilisatie-therapie voorgeschreven. In ernstige gevallen van de ziekte (trematoden van de lever, trichinose) worden glucocorticoïden gebruikt volgens medische indicaties.
Als geneesmiddelen met een specifieke therapie worden, rekening houdend met de aard van de ziekteverwekker, speciale anthelmintische chemotherapeutische middelen voorgeschreven.
Tegelijkertijd wordt de patiënt aangeraden om antihistaminica en enterosorbents in te nemen. De laatste fase van de behandeling omvat het gebruik van probiotica die de darmmicroflora normaliseren.
Er wordt ook een speciaal spaarzaam dieet voorgeschreven (voedsel moet verteerbaar en vetarm zijn).
Tijdens de antihelminthische therapie dient de patiënt de persoonlijke hygiëne strikt in acht te nemen (om herinfectie te voorkomen). Tegelijkertijd moeten voor veel helminthiasis alle gezinsleden en personen die constant in contact staan met de geïnfecteerde, een behandeling ondergaan.
Preventie van helminthiasis
- Handhaving van persoonlijke en openbare hygiëne;
- Strikte naleving van kooktechnologie;
- Regelmatig onderzoek en preventieve behandeling van huisdieren;
- Grondig wassen van verse groenten, fruit en kruiden;
- Juiste behandeling van riviervissen;
- Vermijd de consumptie van rauwe, licht gezouten en gedroogde vis.